Wielka Brytania - materiały z roku szkolnego 2013/2014
Terytoriami zależnymi Wielkiej Brytanii są: Akrotiri, Anguilla, Bermudy, Brytyjskie Terytorium Antarktyczne, Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego, Brytyjskie Wyspy Dziewicze, Dhekelia, Kajmany, Falklandy, Georgia Południowa i Sandwich Południowy, Gibraltar, Montserrat, Pitcairn, Św. Helena, Turks i Caicos.
Wielka Brytania jest członkiem-założycielem Wspólnoty Narodów zrzeszającej byłe kolonie, dominia i inne posiadłości brytyjskie, wchodzi także w skład G8. Jest stałym członkiem Rady Bezpieczeństwa ONZ posiadającym prawo weta.
Wielka Brytania to jedno z głównych mocarstw obecnych czasów. Jej siły zbrojne stacjonują w 80 krajach świata (największe stałe garnizony są w Niemczech, na Cyprze, na Falklandach, w Gibraltarze i w Kanadzie). Wielka Brytania posiada również ok. 200 głowic atomowych. Kraj ten jest również zaliczany do najbardziej wpływowych w Unii Europejskiej.
Wielka Brytania jest monarchią parlamentarną z rządem odpowiedzialnym przed parlamentem. Stolicą państwa jest Londyn. Obecnym monarchą brytyjskim jest królowa Elżbieta II, która zasiadła na tronie w 1952 i została koronowana w 1953. Dzisiaj jej funkcje są głównie ceremonialne, a rzeczywiste rządy spoczywają w rękach premiera.
Wielka Brytania jest bardzo scentralizowanym państwem, w którym Parlament Westminsterski zajmuje się większością spraw politycznych. W ostatnich latach jednak każdy z krajów, wchodzących w skład Wielkiej Brytanii poza Anglią, otrzymał własne organy rządowe, zajmujące się sprawami lokalnymi.
System prawny Wielkiej Brytanii dzieli się na prawo ustawowe (statutowe) oraz prawo precedensowe (case lub common law). Pierwsze z nich składa się z aktów prawa stanowionego (ustaw, aktów wykonawczych). Z kolei prawo precedensowe stanowią wyroki sądowe wydane w dotychczasowych sprawach sądowych. Ponadto, w Wielkiej Brytanii nie ma konstytucji w sensie formalnym, tzn. brak aktu prawnego, uchwalanego przy zachowaniu nadzwyczajnej procedury legislacyjnej, jak i wymagającego do swej zmiany kwalifikowanej większości głosów.
Wielka Brytania składa się z czterech części składowych (constituent part). W skład Wielkiej Brytanii wchodzą:
Brytyjska scena polityczna jest zdominowana przez dwa ugrupowania polityczne: Partię Konserwatywną i Partię Pracy
Geografia:
W Anglii najdłuższe i największe rzeki to Severn (354 km), Tamiza (346 km) i Trent (298 km). Największymi miastami są Londyn (7,56 mln osób), Birmingham (1,02 mln), Manchester, Sheffield, Liverpool, Leeds, Bristol oraz Newcastle upon Tyne. Podmorski tunel (Eurotunel) niedaleko Dover łączy Wielką Brytanię z Francją.
Walia jest krajem górzystym, a jej najwyższy szczyt to Snowdon (1085 m n.p.m.). Na północ od głównego lądu leży wyspa Anglesey. Największym miastem i stolicą jest Cardiff, znajdujące się w południowej Walii.
Szkocja pod względem geograficznym jest krajem bardzo zróżnicowanym, z wyżynami na południu, wąskim pasem nizin między Edynburgiem a Glasgow oraz górami na północy i zachodzie, gdzie znajduje się najwyższy szczyt Wielkiej Brytanii – Ben Nevis (1343 m n.p.m.). Płynie tu Tay – największa rzeka Wielkiej Brytanii, biorąc pod uwagę przepływ przy ujściu. W Szkocji można spotkać wiele zatok, fiordów i jezior. U jej północnych wybrzeży rozsianych jest wiele wysp: Hebrydy, Orkady czy Szetlandy. Główne miasta to Edynburg, Glasgow i Aberdeen.
Irlandia Północna, obejmująca północno-wschodnią część wyspy Irlandia, jest krajem pagórkowatym. Główne miasta to Belfast i Derry.
Londyn
Tay w Perth
Plac Wiktorii w Birmingham
Panorama Glasgow
Liverpool
Katedra w Sheffield
Canary Wharf - kompleks biurowy we wschodnim Londynie
Londyn - Heathrow- największy port lotniczy w Europie
Oxford
Nauka i oświata
OxfordW Wielkiej Brytanii znajduje się duża liczba uniwersytetów, m.in.: University of Oxford, University of Cambridge, University College London, Imperial College, King's College. Wielka Brytania wydała wielu naukowców takich jak Isaac Newton, James Watt, Charles Darwin, Alexander Fleming i Graham Bell. Pod względem liczby otrzymanych nagród Nobla, Brytyjczycy są na drugim miejscu po obywatelach Stanów Zjednoczonych.
Na terenie Wielkiej Brytanii, znajdują się polskie szkoły działające w soboty tzw. Szkoły Przedmiotów Ojczystych działające przez Polską Macierz Szkolną.
University of Cambridge (nieformalnie: Cambridge University, po polsku Uniwersytet Cambridge lub po prostu Cambridge) – drugi po Oksfordzie najstarszy angielski uniwersytet, założony w 1209 roku. Znajduje się w Cambridge w środkowej Anglii. Uważany za jeden z najlepszych uniwersytetów w Europie i na świecie. Uniwersytety Oksfordzki i Cambridge określane są wspólną nazwą Oxbridge.
Uniwersytet Cambridge Składa się z kilkunastu niezależnych kolegiów, z których najstarszym jest Peterhouse. Inne to m.in. Corpus Christi, King's, Queens', Trinity, Magdalene, Christ's, Wolfson.
Większość kolegiów w Cambridge jest obecnie koedukacyjna.
Obok działalności akademickiej w Cambridge prowadzone są prace badawcze w różnych dziedzinach nauki – np. ma tam swą siedzibę założone w 1871 roku Laboratorium Cavendisha, słynne z badań nad atomem czy strukturą DNA.
Znany na całym świecie jest wyścig ósemek Oksford-Cambridge w wioślarstwie.
Od roku 2010 urzędującym wicerektorem Uniwersytetu Cambridge jest brytyjski lekarz i immunolog polskiego pochodzenia, Sir Leszek Borysiewicz.
Absolwenci Cambridge zdobyli 65 Nagród Nobla, więcej niż absolwenci jakiegokolwiek innego uniwersytetu na świecie.
University of Oxford (nieformalnie: Oxford University lub Oxford, tradycyjne spolszczenie: Uniwersytet Oksfordzki lub Oksford) – najstarszy uniwersytet w krajach języka angielskiego, znajdujący się w Oksfordzie w środkowej Anglii. Obok University of Cambridge, jest to najbardziej renomowana uczelnia w Wielkiej Brytanii, wysoko ceniona w Europie oraz na świecie. Stale zajmuje miejsce w pierwszej dziesiątce wszelkich światowych rankingów uczelni wyższych, tak w klasyfikacji ogólnej, jak i w poszczególnych dziedzinach nauki. Według rankingu przygotowanego w 2006 roku przez magazyn The Times Higher Education Supplement jest to trzecia, po Uniwersytecie Harvarda i Cambridge, uczelnia na świecie[1]. W konkurencyjnym rankingu (ARWU) przygotowanym tym samym roku 2006 przez chiński Instytut Szkolnictwa Wyższego Uniwersytetu Jiao Tong w Szanghaju Oksford zajmuje 10. pozycję na świecie i 2. w Europie.
W angielskiej tradycji Oxford University i Cambridge University określa się nieraz wspólną nazwą Oxbridge.
Uczelnia ta, wraz z Cambridge, bierze udział w corocznych zawodach wioślarskich The Boat Race.
Dewiza: Hinc lucem et pocula sacra („Z tego miejsca
zyskujemy oświecenie i drogocenną wiedzę”)
Data założenia: 1209 
Typ uczelni: Uczelnia publiczna
Państwo: Wielka
Brytania
Adres: Cambridge
Liczba pracowników: 5 999
Liczba studentów: 19 000
Rektor prof. dr Leszek Borysiewicz
Członkostwo: Grupa Coimbra Russell Group
Dewiza: Dominus Illuminatio Mea (Pan jest moim światłem)
Data założenia: 1167 
Typ uczelni: Uczelnia publiczna
Państwo: Wielka Brytania
Adres: Oksford
Liczba studentów: 22 640
Rektor: Kanclerz Chris Patten
Członkostwo: Russell Group
Golden Triangle
Grupa Coimbra
Europejskie Stowarzyszenie Uniwersytetów
Socrates-Erasmus
Literatura
Dramaturg William Szekspir jest przez wielu literaturoznawców uważany za najwybitniejszego pisarza angielskiego. Inni dobrze znani pisarze to Alan Alexander Milne, Agatha Christie, Charles Dickens, sir Arthur Conan Doyle, Geoffrey Chaucer, Jane Austen, J.R.R. Tolkien, Terry Pratchett oraz J.K.Rowling. Wśród poetów na uwagę zasługują George Herbert, John Donne, Robert Burns, Thomas Hardy, John Milton, Alfred Tennyson, Rudyard Kipling, Dylan Thomas i William Wordsworth.
Muzyka
Wielka Brytania odgrywa także dużą rolę we współczesnej muzyce rozrywkowej, będąc krajem pochodzenia dla wielu cenionych zespołów i wykonawców rockowych i metalowych. Największą rolę w światowej muzyce brytyjskie zespoły odgrywały w latach 60. XX wieku. Należały do nich m.in. The Beatles, Led Zeppelin, The Rolling Stones i Pink Floyd. W latach 70. powstała tu m.in. grupa Genesis, Sex Pistols oraz Queen. W latach 90. Wielka Brytania stała się ojczyzną wielu gatunków muzyki elektronicznej, np. acid, house, breakbeat hardcore, big beat, jungle, drum and bass, trip hop i dubstep.
Flaga
Tudorowie
Tudorowie, dynastia panująca w Anglii w latach 1485-1603. Nazwę przyjęła od protoplasty rodu, magnata walijskiego Owena Tudora (zmarł 1461), stronnika Lancasterów w wojnie Dwóch Róż (1455-1485), żonatego (1422) z Katarzyną de Valois, wdową po królu Henryku V. Założycielem dynastii był jego wnuk Henryk VII, spadkobierca rodu Lancaster. Przez małżeństwo z Elżbietą York położył kres wojnie obu rodów. Po śmierci Henryka VII na tronie angielskim zasiadali kolejno: Henryk VIII, Edward VI i Maria I.
Od 1541 Tudorowie nosili także tytuł królów Irlandii. Ród wygasł na Elżbiecie I Wielkiej, po śmierci której (1603) tron przeszedł na króla Szkocji Jakuba I Stuarta, prawnuka córki Henryka VII - Małgorzaty. Panowanie Tudorów przyniosło Anglii wzmocnienie władzy królewskiej, ogłoszenie supremacji Korony nad Kościołem (1534) i reformację oraz zapoczątkowało ekspansję morską, handlową i kolonialną.
Dynastia Windsorów
Korzenie rodu Windsorów sięgają saksońskiej dynastii Wettynów, która panowała w Turyngii, Saksonii, na Łużycach oraz w Hanowerze. Jej przedstawiciele zasiadali także na tronie w Warszawie (wybrani podczas elekcji August II Mocny i August III Sas jako królowie Polski i wielcy książęta Litwy). W V wieku ród podzielił się na dwie linie. Ich założycielami byli Ernest i Albrecht Odważny, którzy podzielili między siebie Saksonię. Potem linia ernestyńska uległa kolejnym podziałom. W ten sposób powstały osobne księstwa, m.in. księstwo Koburgów. Z tej małej bocznej linii wywodzą się królowa Elżbieta II i jej potomkowie.
Pozbyć się nazwiska
Książę Albert von Sachsen-Coburg-Gotha w 1840 roku ożenił się z brytyjską królową Wiktorią, która natychmiast postanowiła pozbyć się niemiecko brzmiącego nazwiska. Podczas I wojny światowej antyniemieckie nastroje w brytyjskim społeczeństwie przybrały na sile. Sięgnęły zenitu, gdy niemiecki bombowiec Gotha przeleciał przez kanał La Manche i zaczął bombardować Londyn. Pozbycie się niemieckiego nazwiska stało się koniecznością. 17 lipca 1917 roku Jerzy V, wnuk Wiktorii, zmienił je na Windsor, pochodzące od XIV-wiecznego króla Anglii Edwarda III. Córka Jerzego VI, Elżbieta II, poślubiła księcia Filipa pochodzącego z rodu Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg. 91-letni dziś Fllip po uzyskaniu obywatelstwa brytyjskiego również porzucił niemiecko brzmiące rodowe nazwisko i przyjął nazwisko matki Battenberg w zangielszczonej formie Mountbatten.
Henryk VIII (ur. 28 czerwca 1491 w Greenwich, zm. 28 stycznia 1547 w Londynie) – król Anglii (od 21 kwietnia 1509 do końca życia), lord Irlandii (1494–1542), król Irlandii (1542–1547), drugi monarcha z dynastii Tudorów (po swoim ojcu, Henryku VII). Doprowadził w latach 20. i 30. XVI wieku do rozłamu z Kościołem rzymskokatolickim oraz ustanowienia niezależnego Kościoła anglikańskiego; za jego panowania dokonano kasaty klasztorów. Zasłynął 6 małżeństwami oraz ścinaniem niektórych swoich małżonek.
Znaczące akty prawne uchwalone za jego panowania
kilka ustaw rozdzielających Kościół anglikański od Kościoła katolickiego oraz ustanawiających Henryka VIII głową Kościoła anglikańskiego;
Akty Unii 1536–1543 (łączące Anglię i Walię w jeden naród)
Dekret o Sodomii (tzw. Buggery Act) 1533 – pierwsze angielskie prawo przeciw sodomii
Ustawa o Czarach (tzw. Witchcraft Act) 1542 – karząca śmiercią za "wywoływanie lub wyczarowywanie złych duchów"
Henryk znany był jako chciwy karciarz i gracz w kości. W młodości celował w sporcie – zwłaszcza w tenisie, lubił polowania. Był także utalentowanym muzykiem, kompozytorem i poetą; legenda przypisuje mu autorstwo popularnej piosenki "Greensleeves". Za napisanie popularnego (ok. 20 wydań w Anglii i Europie) traktatu poddającego krytyce nauki Marcina Lutra (Assertio Septem Sacramentorum) w 1521 otrzymał od papieża tytuł "obrońcy wiary" (Fidei defensor). Za jego panowania wybudowano i uświetniono kilka budowli, takich jak kaplica King’s College, kościół Christ Church, Oxford, Pałac Hampton Court, Pałac Nonsuch oraz Opactwo Westminsterskie. Inwestował we flotę, zwiększył liczbę okrętów z 5 do 53 (w tym "Mary Rose", której pozostałości znajdują się w Muzeum Morskim w Portsmouth).
Małżeństwa i dzieci:
11 czerwca 1509 poślubił w Greenwich wdowę po swoim starszym bracie Katarzynę Aragońską (16 grudnia 1485 – 7 stycznia 1536), córkę Ferdynanda II Katolickiego, króla Aragonii i Izabeli I Katolickiej, królowej Kastylii, córki króla Jana II Kastylijskiego. Małżeństwo zostało unieważnione, zaś Katarzyna utraciła prawo do tytułu królowej i stała się księżną-wdową Walii 23 maja 1533. Mieli 6 dzieci:
córka (31 stycznia 1510), urodziła się martwa
Henryk (1 stycznia – 22 lutego 1511), książę Kornwalii
syn (listopad 1513)
Henryk (grudzień 1514), książę Kornwalii
Maria I Krwawa (18 lutego 1516 – 17 listopada 1558), królowa Anglii
córka (10 listopada 1518), urodziła się martwa
25 stycznia 1533 poślubił Annę Boleyn (1501/1507 – 19 maja 1536), córkę Thomasa Boleyna, 1. hrabiego Wiltshire, i lady Elżbiety Howard, córki Thomasa Howarda, 2. księcia Norfolk. Małżeństwo zostało unieważnione 17 maja 1536, zaś Anna została ścięta mieczem 19 maja 1536. Mieli 3 dzieci:
Elżbieta I Wielka (7 września 1533 – 24 marca 1603), królowa Anglii
Henryk (1534), istnienie niepewne
syn (29 stycznia 1536), urodził się martwy
30 maja 1536 poślubił lady Jane Seymour (1508/1509 – 24 października 1537), córkę sir Johna Seymoura i Margaret Wentworth. Mieli 1 dziecko:
Edward VI (12 października 1537 – 6 lipca 1553), król Anglii
6 stycznia 1540 poślubił w Greenwich Annę z Kleve (22 września 1515 – 16 lipca 1557), córkę Jana III księcia Kleve i Marii, córki Wilhelma VIII, księcia Jülich-Berg. Małżeństwo zostało unieważnione, zaś Anna otrzymała tytuł "królewskiej siostry" 9 lipca 1540. Byli bezdzietni
28 lipca 1540 poślubił w Oatlands Katarzynę Howard (1521/1525 – 13 lutego 1542), córkę lorda Edmunda Howarda i Joyce Culpeper. Małżeństwo zostało unieważnione, krótko po tym Katarzyna została ścięta toporem. Byli bezdzietni
12 lipca 1543 poślubił w Hampton Court Katarzynę Parr (ok. 1512 – 7 września 1548), córkę sir Tomasza Parra i Maud Green. Byli bezdzietni.
Football
Piłka nożna w Anglii była znana w średniowieczu. Sport ten uprawiano na ulicach, placach miejskich, bez żadnych ograniczeń i przepisów. Podczas gier często dochodziło do wypadków, zranień, a także kalectw i śmierci. Władze lokalne, następnie specjalne edykty królewskie zabraniały gry w piłkę. W XIV wieku Anglicy tę grę nazwali football.
Pod koniec XIX wieku piłkę nożną (football) wprowadzono do programów nauczania wychowania fizycznego w szkołach. Pierwsze piłkarskie kluby na świecie powstały Anglii przy szkołach średnich i wyższych uczelniach.
W 1863 roku odbył się zjazd przedstawicieli istniejących klubów piłkarskich w Londynie, mający na celu ustalenia i ujednolicenia przepisów gry. W 1871 roku oddzielono piłkę nożną od rugby. Wówczas rozegrano pierwsze mecze piłkarskie o Puchar Anglii. W 1888 roku utworzono ligę piłkarską i wprowadzono zawodowstwo.
Rozgrywki o Puchar Anglii i mistrzostwa ligowe drużyn zawodowych przyczyniły się do podwyższenia poziomu oraz zwiększenia atrakcyjności spotkań. W 1923 roku spotkanie mistrzowskie, West Ham United - Bolton Wanderers, obejrzało 127 000 widzów.
Herby
Herb Anglii wprowadził król Ryszard I Lwie Serce w roku 1198, najwidoczniej na wzór herbu Księstwa Normandii.
Herb Szkocji – herb Królestwa Szkocji, w polu złotym otoczonym podwójną bordiurą czerwoną ozdobioną naprzemiennie liliami tej samej barwy, lew czerwony wspięty w prawo, pazury i język błękitne. Herb przyjęty w XIII wieku, używany przez cały czas istnienia Szkocji jako niepodległego państwa, i później po unii z Anglią
Herb Walii przyjęty został w maju 2008 r. to w tarczy czterodzielnej w krzyż, złotej i czerwonej, cztery lwy patrzące, barwy przemiennej, z uzbrojeniem i językami błękitnymi. Tarczę zwieńczoną koroną księcia Walii, otacza wstęga z pierwszymi słowami walijskiego hymnu Pleidiol Wyf I'm Gwlad (wal. jestem wierny mojej ojczyźnie) oraz godła heraldyczne Anglii – róża, Walii – por, Irlandii – koniczyna i Szkocji – oset.
Londyn
Londyn to stolica Zjednoczonego Królestwa i największe miasto w Unii Europejskiej. Jest on jednym z najważniejszych światowych centrów biznesowych, finansowych i kulturalnych. Centrum Londynu (the City) jest miejscem gdzie swoje główne siedziby mają największe międzynarodowe banki i firmy. Jest on również miastem, w którym znajdują się cztery obiekty wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, mianowicie: the Tower of London, obserwatorium astronomiczne w Greenwich, Królewskie Ogrody Botaniczne i obszar obejmujący Pałac Westminster, Westminster Abbey i Kościół Świętej Małgorzaty.
London Eye jest największym na świecie kołem widokowym
Zabytki
Miejscem, które
obowiązkowo trzeba odwiedzić w Londynie jest Opactwo i Katedra
Westminsterska. Neogotycki pałac ze słynnym Big Benem, Kościołem św
Małgorzaty i Opactwem położony jest nad brzegami Tamizy. W centrum kompleksu
znajduje się jedna z największych na świecie świątyń, posiadająca aż 1200 miejsc
siedzących. Dziś w jednym z budynków Westminster Hall znajduje
się brytyjski parlament. Kolejny obiekt architektoniczny, którego nie da się
ominąć to Pałac Buckingham, największy tego typu obiekt na świecie.
Pierwotnie letnia rezydencja rozbudowywana przez lata doczekała się dzisiejszej wielkości. W samym Londynie koniecznie trzeba odwiedzić Trafalgar Square,
centralny plac miasta i miejsce wielu ważnych wydarzeń. Warto również wspomnieć
o królewskich ogrodach Kensington Gardens, miasteczku Greenwich z największym
Muzeum Morskim na świecie, w którym jako eksponat można podziwiać wiktoriański
żaglowiec.
Atrakcje
W obrębie wymienionego już the City znajduje się rozrywkowa dzielnica Londynu West End z Leicester Sguare gdzie odbywają się brytyjskie i światowe premiery filmowe i Piccadilly Circus z gigantyczną elektroniczną reklamą. To tutaj właśnie znajdują się najważniejsze teatry, kina, kluby i restauracje włączając w to londyński Chinatown i Covent Garden – ulicę pełną sklepów, na której jest umieszczony również budynek londyńskiej opery- Royal Opera House. W pobliżu znajduje się również najdłuższa na świecie ulica ze sklepami Oxford Street ciągnąca się około 1,6 kilometra. Znajdują się przy niej sklepy popularnych w Anglii i na całym świecie marek jak: H&M, TopShop, Primark, Mango ale także bardziej ekskluzywne domy handlowe jak Harrods czy Selfridges.
Symbole
Londyn jest miastem, które nieodwołalnie kojarzy się z kilkoma elementami. Pierwszy z nich to oczywiście postać królowej brytyjskiej, która często pojawia się w relacjach telewizyjnych jak gość lub główna postać wielkich wydarzeń w kraju. Kolejny symbol to niepowtarzalny Big Ben - dzwon ze St. Stephen Tower czyli wieży zegarowej. Dziś nazwą tą określa się zarówno sam dzwon jak i całą wieżę z zegarem. Kolejny londyński symbol to Tower Bridge - jeden z najpiękniejszych mostów zwodzonych świata. Jego ważące po około 1100 ton przęsła są w stanie unieść się w ciągu półtorej minuty otwierając drogę oceanicznym statkom. Nieliczni nie słyszeli też zapewne o Tower, czyli słynnym więzieniu porównywalnym niemalże z francuską Bastylią. Wielokrotnie Tower of London gościła w filmach historycznych jako symbolika władzy kościoła i króla. Dziś w Tower znajduje się jedna z najcenniejszych na świecie kolekcja klejnotów koronnych ze słynnym 530-karatowym diamentem "Gwiazda Afryki".
Londyńskie parki
Royal Parks of London, czyli królewskie parki w Londynie to zespół ośmiu parkówŁącznie zajmują one powierzchnię ok. 5 500 akrów w Wielkim Londynie. Należą do nich takie obiekty, jak: Hyde Park i Kensington Gardens (dwa parki sąsiadujące ze sobą), Green Park, Regent's Park i St. James's Park - największe tereny zielone w centrum Londynu. Bushy Park, Greenwich Park i Richmond Park znajdują się na przedmieściach. Brompton Cemetery, chociaż nie jest parkiem, jest kolejnym terenem zielonym zarządzanym przez Parki Królewskie. Poza parkami królewskimi, które dawniej służyły możnowładcom do rozrywki i polowań, a dziś są otwartymi miejscami publicznymi, w Londynie jest jescze kilka innych terenów zielonych. Na uwagę zasługuje Chelsea Physic Garden – jeden z najstarszych ogrodów botanicznych w Wielkiej Brytanii, założony w 1673 roku w celu badania leczniczych własciwości roślin, a otwarty dla publiczności w 1983 roku. Starszy od niego jest tylko ogród botaniczny Uniwersytetu w Oksfordzie. Ciekawy jest także ogromny 320-hektarowy Hampstead Heath. Miejsce to słynie ze wzgórza Parliament Hill, z którego można zobaczyć całe centrum Londynu. Panorama ta jest jednym z widoków chronionych przez prawo.
wstecz
